TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI


Teknik Çalışmalar Yönergesi

(Bu mevzuat sayfaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından derlenmekte ve güncellenmektedir.)

Yürürlük Tarihi: 24/03/1983  
Sayısı: 2916

1-AMAÇ

Bu Yönergeden amaç, Bakanlığa bağlı kütüphanelerde yapılacak teknik çalışmaların belirli kurallara uygun biçimde yürütülmesini sağlamaktır.

2-KAPSAM

Bu kurallar Bakanlığa bağlı tüm halk ve çocuk kütüphaneleri ile Beyazıt Devlet ve Süleymaniye Kütüphanelerindeki teknik çalışmaları kapsar.

3-TANIMLAR

Bu Yönergede geçen;

a)”Bakanlık” sözünden, Kültür ve Turizm Bakanlığı,

b)”Genel Müdürlük” sözünden Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü,

c)”Kütüphaneler” sözünden halk ve çocuk kütüphaneleri ile Beyazıt Devlet ve Süleymaniye Kütüphanesi anlaşılır.

4-DEMİRBAŞ KAYIT İŞLERİ

Kütüphane koleksiyonu, yazma ve basma kitaplar ile diğer malzemeler için ayrı ayrı olmak üzere, demirbaş defterine kaydedilir.
Demirbaş defteri yazılmadan önce her sayfası ( 1 ) numaradan başlamak üzere mürekkepli kalemle numaralandırılır. Sayfa ortaları kütüphanenin mührü ile mühürlenir. Defterin ilk sayfasının ön yüzüne kaç sayfa olduğu rakamla ve yazı ile yazılarak il merkezinde İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü; ilçe, bucak ve kasabalarda İlçe Halk Kütüphanesi Müdürlüğü veya Kaymakam tarafından aşağıda belirtilen örneğe göre tasdik edilir.

“Ankara Keçiören Halk Kütüphanesine ait bu demirbaş kitap kayıt defteri 200 (ikiyüz) sayfadan ibarettir.

Ankara İl Halk Kütüphanesi Müdürü

(İmza-Mühür)

Demirbaş kayıt defterleri mürekkepli kalemle düzgün, okunaklı bir şekilde yazılmalıdır. Silinti ve düzeltme yapılamaz, ancak, kitap kaydında “Tasnif No:” sütunu kurşun kalemle yazılır.

Bir defter dolunca ikinci deftere geçilir. Birinci defterin son kitap demirbaş numarasından sonra gelecek olan numara ikinci defterin ilk numarası olacaktır. (Örnek: birinci defter 2500 numarada bitmiş ise, ikinci deftere kaydedilecek ilk kitaba 2501 demirbaş numarası verilecektir.) Bu defterin de birinci defterde olduğu gibi numaralandırılıp mühürlenmesi gerekir.

Kütüphanelerde kullanılacak demirbaş defterleri şunlardır:

(a) Yeni harfli basma kitaplar için Demirbaş Kitap Kayıt Defteri

(b) Yazma eserlerle eski harfli basma eserler için Demirbaş Kitap Kayıt Defteri.

(c) Para, Pul ve Haritalar için özelliklerine uygun demirbaş kayıt defterleri

(d) Demirbaş Eşya Kayıt Defteri, (Ayniyat Talimatnamesi’ne göre yürütülür)

a)YENİ HARFLİ BASMA KİTAPLARIN DEMİRBAŞ KİTAP KAYIT DEFTERİNE KAYDEDİLMESİ:

Kitapların demirbaş defterine kayıtlarında bir numaradan başlanır ve sıra ile her kitaba ayrı demirbaş numarası verilir. Ayrıca her kitap mutlaka yatay çizgilerden ikisinin arasına yazılır.

(1) Kayıt Numarası:
Bu sütun bir numaradan başlayarak numaraların ardarda kaydedilmesi içindir. Kütüphaneye gelen her kitap geldiği tarih sırasına göre numara alarak kaydedilir.

Kütüphaneye giren her kitap ayrı numaraya kaydedilir. Süreli yayınların tek sayıları demirbaş defterine kaydedilmez. Ancak, bir cildin bütün sayıları tamamlanıp cilt birliği sağlandıktan sonra tek kitap gibi kaydedilir.

Birden fazla nüsha ve cildi olan kitaplar ayrı ayrı demirbaş numarası alırlar (örnek 1. Halide Edip Adıvar’ın “Sinekli Bakkal” adlı kitabından aynı zamanda birden fazla nüshası geldiğinde son kayıt numarası 399 ise, biri 400, diğeri 401 demirbaş numarasına kaydedilir.)

(örnek 2. Altı cilt olan “Hayat Ansiklopedisi” kütüphaneye geldiğinde son kayıt numarası 910 ise, I. cilt 911, II. cilt 912 … VI. cilt 916 demirbaş numarasına kaydedilir.

(2) Kitabın Adı:

Kitabın iç kapağındaki ad hiçbir kısaltma yapılmadan olduğu gibi yazılır. Ancak, kitabın adı uzunsa ve tamamlayıcı adı bulunuyorsa tamamlayıcı adda kısaltma yapılabilir.

Ayrıca, iç kapakta bu bilgiler bulunmadığı takdirde dış kapağa veya arka kapak ile baş ve sonundaki sayfalara bakılır.

Bu sütun doldurulurken dikkat edilecek diğer bir konu da, birbirinin aynı kitap alt alta kaydedildiği zaman (“) işareti kullanılmaz, kitabın adı aynen yazılır.

Yabancı dilde yazılmış eserler yazıldıkları dillerde hatasız olarak kaydedilir.

Kitabın kaçıncı basım olduğu bu sütuna kaydedilir. (örnek:2 bs.3ba.gibi)

(3) Yazar ve Çeviren:

Yazarın adı ve soyadı kitabın iç kapağından olduğu gibi alınır, değişiklik yapılmaz, soyadı başa geçirilmez ve kısaltma yapılmaz. (örnek: Kitabın iç kapağında yazar “Reşat Nuri Güntekin” olarak yazılmışsa R.N. Güntekin, Reşat N. Güntekin veya Güntekin, R.Nuri olarak kayıt yapılmaz. Kitapta olduğu gibi “Reşat Nuri Güntekin” şeklinde yazılır.”)

Eğer kitap iki kişi tarafından yazılmışsa, yazar adları arasına ( - ) işareti konularak kaydedilir. (Örnek: Mustafa Çiçekoğlu-Zeki Yalçınsu)

Üç yazarlı kitaplarda da yazarlar arasına ( - ) işareti konularak aynen yazılır. (Örnek: Ahmet Yüzendağ-Halil Karlık-Prof.Dr. Hasan Ali Koçer)

Üçten fazla yazarlı olan kitaplardan birinci yazar alınır, diğerleri için ( ve diğerleri) şeklinde kayıt yapılır.

Bir komisyon tarafından yazılmış kitaplar varsa komisyon başkanının adı ve soyadı olduğu gibi alınır; altına komisyonca yayınlandığı belirtilir. Başkan belli değilse bir komisyonca yazıldığı kaydı konulur.

Resmi kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanan kitaplarda kuruluşun adı yazar olarak alınır. (Örnek: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı)

Çeviri kitaplarda önce yazar alınır (kitapta yazıldığı gibi); altına da (çev:) kısaltması yazılarak çevireninin adı ve soyadı kaydedilir. (Örnek: Dr.Fitzhugh Dodeon Çev: Seçkin Cılızoğlu)

Prof., Doç., Dr., Gnrl., vb. unvanlar iç kapakta yazıldığı şekilde kaydedilir.

Hazırlayan, derleyen, toplayan, vb. (Haz:............., Der:.............., Top:................ ) kısaltmaları ile; anlatan, çizen, vb. (Anl:........., Çiz:.............) şeklinde kaydedilir.

Yazarı olmayan kitaplarda süreli yayınların kaydında “Yazar ve Çeviren” sütununa ( -) işareti konulur.

( 4 ) Dil:

Telif eserler hangi dilde yazılmış ise bu sütuna o dil kaydedilir (Örnek:Ayhan başoğlu’nun yazmış olduğu “Mustafa Kemal Atatürk, Altın Saçlı Kahraman” adlı kitap “Türkçe”; bunun İngilizce basımı olan “Mustafa Kemal Atatürk, The Golden Haired Hero” adlı kitap ise “İngilizce” olarak kaydedilir.

Çeviri kitaplar, hangi dile çevrilmiş ise o dilde kaydedilir. (Örnek: Villiam Shakespear’in Türkçeye çevrilen “Bir Yaz Gecesi Hülyası” adlı kitabı “Türkçe olarak kaydedilir.)

( 5 ) Kaçıncı Cildi:

Birden fazla cildi bulunan kitaplarla, süreli yayınların kaydında, ait olduğu demirbaş numarasında kaçıcı cildi olduğunu belirlemek için kullanılır. (Örnek: Hayat Ansiklopedisinin II. Cildi 4501 numarada kayıtlı ise, bu sütunda Romen rakamı ile ( II ) yazılır.)

( 6 ) Basıldığı Yer ve Tarihi:

Bu sütuna, eserin basıldığı yer, tarih ve yayınevi kaydedilir. Kitapta yayınevi bulunmuyorsa matbaanın adı yazılır. (Örnek: İstanbul 1979 Varlık Yayınevi; Ankara 1981 Güven Matbaası)

( 7 ) Şekil, Resim, Levha, Plan, Harita, Vb.:

Bu sütuna kitaplarda metin dışında bulunan, yeni sayfa numarası almamış olan şekil, resim, levha, plan, harita, vb. gibi ilaveler kaydedilir. (Örnek: 4 şekil, 5 harita, 2 levha gibi)

( 8 ) Ölçüsü:

Kitapların boylarının büyüklüğü bu sütuna kaydedilir. Kitaplar ölçüleri itibariyle üç boya ayrılır.

Boyu 25 cm.’ye kadar olan kitaplar küçük boy (K.boy); 25-30 cm. arasında olanlar orta boy (O. Boy); 35 cm.’den büyük olanlar büyük boy (B. Boy) olarak kısaltma olarak kaydedilir. K.O.B. harflerin bu sütuna büyük harflerle yazılması gerekmektedir. İster ciltli olsun, ister ciltsiz olsun ölçü kitabın dış kapağına göre alınmalıdır.

( 9 ) sayfa Sayısı:

Kitap kaç sayfa ise bu sütuna kaydedilir. Bazı kitapların başında içindekiler tablosu ve önsöz sayfaları Romen rakamı ile metin kısmından ayrı olarak numaralandırılır. Bu sayfalar kitabın sonunda da olabilir. Bir kısım kitaplarda ise baş ve sonlarında numarasız sayfalar bulunabilir. Bu gibi hallerde Romen rakamı ile numaralandırılmış sayfalar kitabın baş tarafında ise, önce bu sayı kaydedilerek ( + ) işaretinden sonra normal sayfa sayısı yazılır. Romen rakamı kitabın sonunda ise önce metnin sayfa numarası yazılır, ( + ) işaretinden sonra Romen rakamı ilave edilir. (Örnek: VI+205 s.; 258+VIII.; X+655+V s.) Numarasız sayfalar ise sayılarak kitabın başında veya sonunda olduğuna göre kaydedilir. (Örnek 5+405 s.; 628+3 s.)

( 10 ) Cildin Çeşidi:

Bu sütunda kitabın cildinin özelliği belirtilir. Cilt özelliklerinin kaydında aşağıdaki özelliklerinden yararlanılır.

a-Tam meşin,

b-Sırt ve köşeler meşin, bez kaplı,

c-Sırt ve köşeler meşin, kağıt kaplı,

d-Tam bez,

e- Sırt ve köşeler bez, kağıt kaplı,

f-Sırt bez, kağıt kaplı,

g-Maroken kaplı.

Ciltlenmemiş kitapların cilt sütunu boş bırakılır. Kitap ciltlendikten sonra cildin özelliği kaydedilir.

( 11 ) Değeri:

Kitapların ciltli olup olmadığına bakılmayarak üzerindeki fiyat bu sütuna kaydedilir. Kitap sonradan ciltlendiği takdirde cilt bedeli kitabın esas fiyatının yazıldığı yerin üzerine gelecek şekilde soluna ( + ) işareti konularak yazılır.(Örnek: +25.00+150.000)

Eğer kitabın üzerinde fiyatı yoksa “Ayniyat Talimatnamesinin” 4. maddesine göre bir komisyon kurularak fiyat takdiri yapılır ve bu sütuna yazılır.

( 12 ) Nereden ve Ne Suretle Geldiği:

Kitap hangi yolla sağlanmışsa bu sütunda belirtilir. Böylece kitabın satın alma, bağış, devir ve derleme yoluyla veya resmi kurumlardan sağlandığı tespit edilmiş olur.

Şahıslar tarafından yapılan bağışlarda bu sütuna bağış yapanın adı, soyadı yazılarak “(..............) ın bağışıdır.” Şeklinde kaydedilir.

( 13 ) Nereden ve Ne Suretle Geldiği:

Bu sütuna kitap kütüphaneye hangi tarihte geldi ise o tarih kaydedilir. Satın alınan kitaplarda Ayniyat Tesellüm Makbuzunun tarihi yazılır. Tarihlerin eskiden yeniye doğru bir sıra takip etmesi gerekir. (Örnek: 10/11/1980, 14/01/1981, 26/05/1981 gibi)

( 14 ) Tasnif Numarası:

Kitabın konu numaraları bu sütuna kaydedilir. (Örnek: 030.T811, 956.08 gibi)

( 15 ) Düşünceler:

Bu sütuna aşağıda belirtilen bilgiler kaydedilir:

a-Herhangi bir suretle kayıttan düşürülen kitaplara ait alınan onayın tarih ve sayısı, (Örnek: Valiliğin 11/02/1981 gün ve ...215 sayılı onayı ile kayıttan silinmiştir.)

b-Başka bir kütüphaneye devredilen kitapların devri için alınan onayın tarih ve sayısı,
c-Kaybolan kitabın bedelinin alındığına dair makbuzu numarası,
d-Fiyatı belli olmayan kitaplara fiyat takdiri için kurulan komisyonla ilgili olarak alınan onayın tarih ve sayısı,
e-Diğer sütunlara yazılmayan lüzumlu bilgiler.
Kitapların demirbaş defterine kayıtları sırasında bulunmayan bilgilet için “Türkiye bibliyografyası”ndan yararlanarak tamamlanılması sağlanır.

b)YAZMA VE ESKİ HARFLİ BASMA ESERLERİN DEMİRBAŞ KİTAP KAYIT DEFTERİNE KAYDEDİLMESİ

Yazma ve eski harfli basma eserlerin kaydı için kullanılan defterlerin bazı sütunları yeni harfli basma kitapların kaydedildiği kitapların sütunlarından farklıdır.

Yazma ve eski harfli basma eserler aşağıda belirtilen esaslara göre demirbaş defterine kaydedilir.

( 1 ) Kayıt Numarası:

Bu sütun, yeni harfli basma kitaplarda olduğu gibi (1) numaradan başlanarak numaraların ardarda kaydedilmesi içindir.

(a)Birden fazla ciltli yazma ve eski harfli basma eserlerin kaydedilmesi:

Yeni harfli basma kitaplar için anlatılan esaslara uyulur. Yalnız ayrı numaralarda kayıtlı ciltlerin “Düşünceler” sütununa diğer ciltlerin hangi numarada olduğu yazılır.

Yazma ve eski harfli basma eseler kütüphanede raflara kayıt numarasına göre dizilir.

(b)”Mecmuatü’r-Ressail” adı verilen eserlerin kaydedilmesi: Bir cilt içinde birden fazla eseri ihtiva eden kitaplara Risaleler Mecmuası “Mecmuatü’r-Resail” denilir.

Bu gibi eserler, içinde kaç risale bulunursa bulunsun; kitap demirbaş kayıt defterinde sıraki boş ilk kayıt numarasına (örnek:382) “Mecmua” adı altında kaydedilir; ondan sonraki satıra bu mecmuanın ilk risalesi bir kitap gibi bütün özellikleri ile yazılır. Kayıt numarası sütununun “Mecmua”ya verilen numara payda olmak üzere, (örnek:382/1) şeklinde birinci risalenin numarası konur. Birinci risale bitirildikten sonraki risaleleri mecmua içindeki sırasına göre deftere geçilir. Risaleler bu şekilde kaydoldukça kayıt numarası sütununa o risalenin mecmua içindeki sırasına göre ve mecmuanın numarası payda olmak üzere ......./3, ..../4, (örnek:382/2, 332/2, 382/4) numaraları ayrı ayrı yazılır.

Eski harfli basma kitaplarda bazen sayfa kenarlarında şerh. Haşiye şeklinde bir eser daha bulunabilir. Bazen de sayfanın yarısında bir eser, diğer yarısında bir başka eser olabilir. Bu durumlarda kitap, iki risalesi olan bir mecmua gibi kaydedilir.

Ancak burada ilk kayıt numarasına “mecmua” denilmeden, esas eser doğrudan .../1 şeklinde; haşiyedeki veya sayfanın ikinci yarısındaki eser .../2 şeklinde kaydedilir. Bazen sayfa kenarında da iki eser bulunabilir. Bunların kaydı .../3, .../4 şeklinde olur.

(2)Kitabın Adı:

Yazma ve eski harfli basma eserlerde, kitabın üzerindeki ad aynen deftere gçilir. Kitap adı yazılırken hiçbir kısaltma yapılmaz.Yazma eserlerde kitap adının nasıl bulunacağı hususunda Genel Müdürlükçe yayımlanmış olan “Yazma ve Eski Harfli Basma Kitapların Tasnif ve Fişleme Kılavuzu ve İslam Dini İlimleri Tasnif Cetveli” adlı kitaptan faydalanılır.Eski harfli Türkçe eserlerin bir çoğunun adları Arapça veya Farsça’dır. Bunlar Türkçe okunuşlarına göre yazılır. Örnek: Tedbiru’neş’et fi İslahı’n-nuzhet, Tarih-i EnbiyaArapça eserlerde ise transliterasyona (Türkçe okunuşuna) uyularak;Hametu’l-eş’ar Camiu’s-sagir Şeklinde yazılır.Farsça kitaplara gelince, bunlarda bağlantılar “i” ekiyle yapılmaktadır. Bu eki, arasında bulunduğu kelimelerden ayrı yazmalı; yalnız kendinden önce gelen kelimeye bir (-) işaretiyle bağlamalıdır.Zeban-i Farisi Hıradname-i İskenderi (Hüsn ve Aşk), (Nur ve Zulmet) gibi bağlantılı kitap adlarında bulunan ve Osmanlıca’da (vav-ı atıfa) denilen (V) harfi, (u) veya (ü) şeklinde yazılacaktır. Yalnız bu (u), (ü) harfleri sağ ve sollarındaki kelimelere birleştirilmeyecek, ayrı yazılacaktır.Hüsn ü Aşk Nur u Zulmet gibi.

(3)Yazar (müellif), Çeviren, Açıklayan (Şarih):

Yazanın adı, eserden aynen sayılır. Yazma bir eseri ilavelerle genişleten, açıklayan veya kısaltan şahıslarda yazar (müellif) sayılarak bu sütuna yazılır.
Arapça, Farsça ve bazı eski harfli Türkçe eserlerin yazar adlarında bulunan (İbn), (Ebu), (Bin) kelimeleri şu şekilde yazılmalıdır.(İbn)’li isimler: İbn Sina, İbn ul-Arabi (Bin) ortada ise; Sabit b. Kurre, Muhammed b. Hasan-el Artaki (Ebu) lu (ebi)li isimler; Ebu’l Hasan, Ebu’l Fida, Ali b. Ebi Şerek şeklinde yazılır.
Türkçe eser yazanların (Abd) ile başlayan (al) ile birleştirilen isimleri, okunduları şeklinde ve birleşik olarak yazılır.Abdullah, Abdülbaki, Abdürrezzak, Abdurrahman, Abdüsselam, gibi.

(4) Dil:

Eser hangi dil ile yazılmış ise bu sütuna kaydedilir.

(5)Sayısı:

Aynı adlı yazma kitaplardaki istinsah farklarından dolayı sayısı sütununa daima (1) yazımalıdır.
Eski harfli basma kitaplar da tek tek kaydedildiğinden sayısı sütununa (1) yazılır.

(6) Kaçıncı Cildi:

Bu sütun, kayıt olunan çok ciltli yazma ve eski harfli basma kitapların kaçıncı cildi olduğunu belirtmek içindir ve Romen rakamı ile yazılır.

(7) Yazıldığı, basıldığı yer ve tarih:

Bu sütundaki (yazıldığı) kelimesi yazma kitaplar içindir. Yazma kitaplarda hatta, çok defa “istinsah” kaydında kitabın hangi şehirde yazıldığını da bildirir. Bu bilgi, yazma kitabın önemli bir özelliğini gösterdiği için, deftere geçilmesi gerekir. Hicri tarihler, miladi tarihe çevrilmeden sonuna (H) kısaltması konduktan sonra yazılır.

 Örnek: Edirne 924 H, İsfahan 851 H, Bursa 894 H.Eski harfli basma kitaplarda (matbaa)nın adı bu sütuna yazılır.

(8) Yazının çeşidi ve hattatın adı:

Yazma kitaplar çok defa nesih, talik, rik’a ile yazılır. Bazı eserlerde sülus, kufi, divani gibi yazı çeşitlerinin de kullanıldığı olur. Hattatın (müstansih) adı, yazma kitapta nasılsa deftere o suretle geçilir. Bu sütun şu şekilde doldurulur:
Talik, Hasan b. Muhammed el-Bursavi
Nesih, Yedikuleli Hafız Osman gibi.

(9) Minyatür, şekil, levha, harita, vb.:

Yazma kitaplarda minyatür, şekil vb. metin içinde de olsa deftere kaydedilir. Bunların kaydı şu şekilde yapılır:

12b, 86a da minyatür

48b, 92b, 102a, 116a da 4 şekil,

54a, 78b, 124b, de 3 levha ... gibi

(10) Tezhip ve Tezhibin Nevi:

Bu sütuna tezhipli yaprakların numaraları yazılır. Örnek:

Yaprak; 1b, 32a, 45a tezhipli

Tezhibin çeşidini ayırdedebilmek bir bilgi işidir. Tezhibin sanat değeri takdir olunabiliyorsa bu değerin “Pek nefis”, “nefis”, “adi” tarzında vasıflandırılması iyi olur. Bu konudaki bilgilerin deftere şu şekilde geçirilmesi gerekir;

Yaprak; 1b, 5b, 24b Nefis tezhipli

Yaprak; 8a, 10b, 28b Adi tezhipli.

(11) Ölçüsü:


Yazma kitaplarda iki ölçü alınır.

a)Yaprak ölçüsü: Kitabın herhangi bir yaprağının kenardan kenara önce boyu, sonra eni ölçülür.

b)Yazı Ölçüsü:

Yazıları cetvel içine alınmamış olan yazma kitaplarda başlıksız herhangi bir sayfanın yazı bulunan kısmının önce boyu, sonra eni ölçülür. Boydan ölçü, ilk ve son satırlar arasıdır. Ende ölçü ise herhangi bir satırın uzunluğudur. Ölçüde haşiye dikkate alınmaz.

En çok yazmalarda yazı cetvel içerisine alınmıştır. Böyle olunca en ve boy bakımından dıştan dışa cetveller arası ölçü alınır.

Ölçüler mm. Hesabıyla alınır ve deftere o suretle geçilir. Önce yaprak ölçüsü sonra yazı ölçüsü deftere şu şekilde kaydedilir;
296x240 mm. 255x220 mm.

Yapraklarda yazı ölçüleri birbirine eşit olmayan kitaplar için yazı ölçüsü alınmaz; bu sütuna “Başka başka”nın karşılığı olan b.b. harflari yazılır.
280x250 mm. b.b. x b.b. mm gibi.

Eski harfli basma kitapların boyları, diğer basma kitaplarda olduğu gibi kaydedilir.

(12) Yaprak:

Yazma kitaplarda yaprak sayısı kaydedilir. Yaprak sayıları yazılmamış yazma kitaplarda bulunabileceğinden, bu gibi eserlerin önce yaprak sayıları kurşun kalemle yaprağın (a) yüzüne yazılır. Her yaprağın bir (a) yüzü, bir de (b) yüzü vardır. Bu harfler kitaba yazılmaz.240 sayfalık yazma bir eserin yaprak sayısı 240 yk. Olarak gösterilir.Eski harfli basma kitaplarda bu sütuna sayfa sayısı yazılır.

(13) Satır Sayısı:

Bu sütun yalnız yazma kitaplar içindir. Başlığı, serlevhası, tezhibi, bap ve faslı olmayan herhangi bir sayfa seçilir. O sayfanın satırları sayılarak deftere geçilir. Bazı kitaplarda satır sayıları eşit olmak, bu takdirde bu sütuna “Başka başka” nın kısaltması olan “b.b.” yazılır.

(14) Cildin Nevi:

Yazma kitaplarda cilt, ya tam meşin olur veya yalnız sırtı veya sırt kenarları meşin ve üstü bez veya kağıt kaplı olur. Tam meşin ciltler ya sanat bakımından değerli ve aleladedir. Sanat değeri olan ciltlerde şemse, salbek, köşebent, zencirek bulunur. (Bunların tamamı veya bir kaçı olabilir.) Bu süsler bazen altınla da işlenmiş olur. Yazma kitapların ciltlerinin özelliklerini yazarken, bunların aşağıdaki şekilde, mümkün olduğu kadar dikkate almak lazımdır.

(a)Sırtı meşin, ebru kağıt kaplı, şirazeli, miklepli,

(b)Kahverengi meşin, şirazeli, miklepli,

( c )Siyah meşin, köşebent ve şemseli, şirazeli, miklepli,

(d)Vişneçürüğü meşin, köşebentler ve şemse ve altın işlemeli, şirazeli, miklepli,

(e)Kahverengi meşin, şirazeli, miklepli,

Deftere ciltlerin ancak var olan özellikleri kaydedilir; mikrepsiz ve şirasesiz bulunan, yahut şemse veya köşebent olmayan ciltler için “Şirasesiz”, “Köşebentsiz” gibi bilgi vermeye lüzum yoktur.

(15)Fiyatı:

Vakıf yazma eserlerin ve bugün mevcutları azaldığından dolayı değer kazanmış bulunan eski harfli basma kitapların fiyatları yazılmaz. Ancak kütüphaneye satın alma yoluyla yeni kazandırılan yazma eserler, takdir olunan fiyatları ile deftere geçirilir.

(16)Nereden ve ne şekilde geldiği:

Kütüphanede bulunan yazma eserler bir (Vakıf koleksiyonu ise) “...’nın akfıdır.” Şeklinde kaydedilir. Satın alınan yazma ve eski harfli basma eserler için “Satın alındı.” Kaydı konulur.

(17)Geldiği tarih:

Vakıf koleksiyonuna ait kitaplar için o kütüphanenin tesis tarihi yazılır. Kütüphaneye daha sonradan katılan kitaplar varsa ve katılma tarihi biliniyorsa bunlar için o tarih veya tarihler yazılır. Sayın alınan yazma ve ski harfli basma eserler alındığı tarih kaydedilir.

(18)Tasnif numarası:

Yazma eserler ile eski harfli basma eserlerin konu numaraları bu sütuna yazılır. Konu numaraları tayin edilirken “Dewey onlu Tasnif ve Relati Ideks’in 15. Basım”ından zeya “Yazma ve Eski Harfli Basma Kitapların Tasnif ve Fişleme Kılavuzu ve islam Dini İlimleri Tasnif Cetveli” adlı kitaptan yararlanılır.

(19)Eski Kayıt Numarası:

Birden fazla Vakıf kütüphane kitapları, yeni demirbaş kitap kayıt defterine geçirildiğinde bu sütuna, kitabın vakıf koleksiyonunda aldığı numara (matbu fihristteki veya yazma fihristteki) yazılır. Kütüphaneye yeni giren (satın alma veya bağış yoluyla) yazma ve eski harfli basma kitaplar için bu sütuna bir şey yazılmaz.

(20)Düşünceler:

Bu sütun kayıt defterinde sütunu bulunmayan pek lüzumlu bazı bilgilerin yazılması içindir.

c)PARALARIN DEMİRBAŞ KAYIT DEFTERİNE KAYDEDİLMESİ

Paralar demirbaş kayıt defterine aşağıda belirtilen esaslara göre kaydedilir;

(1)Kayıt Numarası:

Kütüphaneye gelen paralar giriş tarihlerine göre bu sütuna kaydedilir. Bu numaralar paranın demirbaş numaralarıdır.

(2)Paranın Adı:

Paranın üzerindeki ad yazılır.

(3)Yetki kanunu tarihi:

Paranın hangi tarih ve sayılı Kanuna göre çıkarıldığı bu sütuna kaydedilir. (Örnek: 4 Ocak 1970 tarih ve 1211 sayılı Kanuna göre çıkarılmıştır.)

(4)Tedavüle Çıkış Tarihi:

Paranın tedavüle çıktığı tarih alınır.

(5)Paranın basıldığı yer ve tarihi:

Para üzerindeki yer ve tarih bu sütuna kaydedilir.

(6)Renk ve diğer nitelikleri:

Madeni ve kağıt paraların renk ve diğer özellikleri bu sütuna kaydedilir.

(7)Ölçüsü:

Paranın ve eni ve boyu kaydedilir. Eğer kaydı yapılan para madeni ise, çap olaral ölçüsü alınır.

(8)Değeri:

Paranın üzerindeki değer alınır.

(9)Nereden ve ne suretle geldiği:

Kütüphaneye hangi yolla sağlandığı bu sütuna yazılır.

(10)Çeşidi:

Bu sütuna paranın kağıt veya madeni oluşu kaydedilir.

(11)Düşünceler:

Diğer sütunlarda geçmeyen bilgiler de bu sütunda belirtilir.

ç)PULLARIN DEMİRBAŞ KAYIT DEFTERİNE KAYDEDİLMESİ

Pullar demirbaş kayıt defterine aşağıda belirtilen esaslara göre kaydedilir.

(1)Kayıt numarası:

Kütüphaneye gelen pullar geliş tarihine göre bu sütuna kaydedilir.

(2)Pulun Adı:

Pulun üzerindeki ad bu sütuna kaydedilir.

(3)Pul Kompozisyonunu Çizen:

Pul kompozisyonunu çizen kişinin adı bu sütuna kaydedilir.

(4)Dil:

Pul üzerindeki dil kaydedilir.

(5)Pulun çıkış ve geçerlilik tarihi:

Pulun çıktığı ve geçerli olduğu tarihler yazılır.

(6)Basıldığı yer ve tarih:

Pulun asıldığı yer ve tarih bu sütuna kaydedilir.

(7)Konusu:

Pulu üzerindeki resmin konusu yazılır.

(8)Ölçüsü:

Pulu eni ve boyu milimetre olarak kaydedilir. (Örnek:36x26 mm.)

(9)Seri Kaydı:

Pulu kaç adedinden biri seri olduğu ve hangi seriye ait olduğu bu sütuna kaydedilir.

(10)Değeri:

Pul üzerindeki değeri alınır.

(11)Nereden ve ne suretle geldiği:

Pulun hangi yolla kütüphaneye geldiği bu sütuna kaydedilir.

(12)Geldiği tarih:

Kütüphaneye giriş tarihi yazılır.

(13)Düşünceler:

Pul ile ilgili her türlü bilgi kaydedilir.

d)HARİTALARIN DEMİRBAŞ DEFTERİNE KAYDEDİLMESİ

Haritalar demirbaş defterine aşağıda belirtilen esaslara göre kaydedilir.

(1)Kayıt Numarası:

Kütüphaneye gelen haritalar, geliş tarihlerine göre bu sütuna kaydedilir. Bu numara aynı zamanda haritanın demirbaş numarasıdır.

(2)Haritanın Adı:

Harita alanının herhangi bir yerinde kayıtlı olan ad bu sütuna kaydedilir. Birbirini bütünleyen haritalar takımında harita adı en son yapraktan alınır. Tek yaprağa basılmış birden fazla haritanın ortak adı veya tek tek adları yazılır. Haritada isim yoksa aşağıda belirtilen yerlerden harita adı tespit edilir.

(a)Çanta, zarf gibi haritanın içine konduğu kapların üzerine kaydedilen harita adı,

(b)Müracaat kaynaklarında o haritadan bahsedilirken kullanılan adı,

(c )Haritanın başka bir basımında bulunan adı haritanın kaçıncı baskı olduğu da bu sütuna kaydedilir.

(3)Hazırlayan ve yayımlayan:

Harita üzerindeki hazırlayan şahıs veya yayımlayan müessese adı bu sütuna kaydedilir. (Örnek:MSB Harita Genel Müdürlüğü)

(4)Basıldığı yer ve tarih:

Basım yeri, basım tarihi, yayınevi veya matbaanın adı bu sütuna kaydedilir. (Örnek:Ankara 1979 Karayolları Genel Müdürlüğü Matbaası)

(5)Pafta sayısı:

Harita bir veya birden fazla pafta ise pafta sayısı bu sütuna rakamla yazılır. (Örnek:1 pf.)

(6)Ölçek kaydı:

Haritanın ne kadar küçültülerek çekildiğini gösteren ölçü bu sütuna harita üzerinden aynen alınarak kaydedilir. (Örnek: 1:50.000)Haritanın üzerinde yalnız ölçek çizelgesi varsa ve rakamla gösterilmiyorsa “ölçek var” kaydı konulur.Ölçek verilmemiş ise dışarıda bulunamıyorsa “ölçek yok”; ölçeksiz çizilmiş ise “ölçekli çizilmemiş kaydı konulur.

(7)Boy kaydı:

Haritanın boyu ve eni ölçülerek santimetre (cm) olarak kaydedilir. (Örnek:62x47)Haritaların ölçüleri alınırken şu kısımlara dikkat edilir:

(a)Harita kenar çizgisinden taşmadığı takdirde ölçü kenar çizgisinin dışından alınır.

(b) Harita kenar çizgisinden taştığı zaman en uzun ve en geniş kısımlar ölçülür.

(c)Harita düzgün olmayan bir biçimde ise, yaprağın yükseklik ve genişlik ölçüleri alınır.

(d)Daire biçimindeki haritalar kenar çizgisini de içine alacak şekilde ölçülen çap belirtilir.

(e)Harita aynı boyda bir çok paftadan ibaret ise yalnız bir paftanın boy ve eni ölçülerek yazılır.

(8)Fiziki özellikleri:

Haritanın fiziki özellikleri bu sütuna kaydedilir. (Örnek:ozalit baskı, bez üzerine baskı, vb.)

(9)Diğer özellikleri:

Harita üzerinde bulunan tamamlayıcı haritalar, milletlerarası ve mülki taksimat sınırları, mesafe cetvelleri, yer şekilleri (eğriler, tarama, gölgeleme) yollar, demiryoları, indeks, vb. lüzumlu bilgiler bu sütuna kaydedilir. (örnek:Milletlerarası sınır, gölgeleme, demiryolları eğriler, önemli bina, cadde ve sokak isimleri.Demiryolları)

(10)Geliş Tarihi:

Haritanın kütüphaneye geldiği tarih kaydedilir.

(11)Düşünceler:

Diğer sütunlara kaydedilmeyen lüzumlu bilgiler bu sütuna kaydedilir.

5-KATALOGLAMA VE TASNİF

a) KATALOGLAMA:

Bir kitabın bibliyografik künyesinin fiş üzerine geçirilmesidir.Genel Müdürlüğe bağlı kütüphanelerde “Kitap Kataloglama Kuralları” uygulanır.

b) TASNİF:

Kütüphanede bulunan kitap ve diğer okuma gereçlerinin belli bir sınıflama sistemine göre konuların tespit edilmesidir.Genel Müdürlüğe bağlı kütüphanelerde “Dewey Onlu Tasnif” sistemi uygulanır.

6-HAZIRLIK İŞLERİ

a)KİTAPLARIN DAMGALANMASI:

Demirbaş kitap kayıt defterine kaydedilen kitabın iç kapağına aşağıda örneği verilen kaşe basılarak kitabın demirbaş numarası yazılır. Tasnif numarası da verildikten sonra buraya kaydedilir. (Yazma ve nadir basma eserlerde kaşe basılan yerin arkasında yazı ve süsleme olmamasına dikkat edilir.)
 

Örnek:KILIÇKAYA HALK KÜTÜPHANESİ
Demirbaş No:
Tasnif No:

Demirbaş numarası mürekkepli kalemle, tasnif numarası ise kurşun kalemle yazılır.Kütüphaneye giren her kitabın iç kapağının arka sayfası ile 50, 100, 150, ... gibi sayfalarına ve en son sayfasına kütüphanenin mührü basılır.(Yazmalar hariç)50 sayfadan az olan kitabın durumuna göre iç kapak arka sayfası ile 25 ve son sayfalarına kütüphanenin mührü basılır.

b)YER NUMARALARININ YAZILMASI:

Kitabın sırtının alt kısmından 2,5 cm. yukarıdan başlanarak kitabın yer numarası çini mürekkepi ile yazılır. (Yazma ve eski harfli basma eserlerin sırtına aşağıdan 1 cm. yükseğe gelecek şekilde etiket yapıştırılarak kitabın demirbaş numarası yazılır.) Yer numarası yazılmayacak kadar ince olan kitapların üst kapağının sol üst köşesine yazılır. (Yazma ve eski harfli basma eserlerde etiket kitabın üst kapağının sağ yukarı köşesine yapıştırılarak demirbaş numarası yazılır.)

Örnek:Tek salonda hizmet veren kütüphaneler ile gezici kütüphanelerde ayrı dolaplarda bulunan çocuk kitaplarının sırtındaki yer numarasının üzerine ayrıca büyük ( Ç ) harfi ilave edilir.Bibliyografyaya ait kitaplarda konu numarasının altına yazarın değil, hayatı anlatılan kişinin soyadının ilk üç harfi yazılır.

7-KÜTÜPHANE KATALOGLARI

Halk kütüphaneleri ile bunlara bağlı şube, bölüm ve servislerde alfabetik ve sistematik fiş katalogları düzenlenir.

a-Alfabetik katalog: Yazar (çeviren, derleyen, toplayan, yayımlayan, vb. dahil) veya kitap adı bilinen eserlerin kütüphanede bulunup bulunmadığının tespitini sağlar. Bu katalog yazar (çeviren, derleyen, toplayan, yayımlayan, vb.) adlarına ve kitap adlarına göre ikiye ayrılacağı gibi, ikisi bir arada da olabilir. İkiye ayrıldığı takdirde birine “Alfabetik Yazar Katalogu” diğerine “Alfabetik Yazar Katalogu” denilir.

b-Sistematik Katalog: Kütüphanedeki kitapların bilim konularına ve dallarına göre sınıflandırılmasını gösterir ve herhangi bir konuda ne gibi eserlerin mevcut olduğunun bilinmesini sağlar.

8-KATALOG FİŞLERİ

Fişler Bölge Cilt Atölyesinde beyaz kartondan 7,5x12,5 cm. ölçüsünde kestirilir; Bakanlığa bağlı çevre kütüphanelerine ihtiyaca göre dağıtılır. Katalog fişleri durumuna göre fiş çoğaltma aleti ile çoğaltılır veya daktiloda yazılır.Her kitap için en az 4 olmak üzere (yazarı olmayana 3) ihtiyaca göre yeteri kadar fiş çıkarılır. Bir kitabın yazarına göre çıkan fişe temel fiş adı verilir. Yazarı olmayan kitaplarda kitap adına göre çıkan fiş o kitabın temel fişidir.Tek yazarlı bir kitabın yazar adı fişi ile kitap adı fişi, alfabetik kataloga yerleştirilir. Konu fişi sistematik kataloga konulur. Bir fiş de yalnız kütüphane personeli tarafından kullanılan yer dizini fişlerinin bulunduğu kataloga yerleştirilir.Alfabetik katalogu “Alfabetik Yazar Katalogu” ve “Alfabetik Kitap katalogu” olarak ikiye ayrılan kütüphanelerde yazar adı fişleri alfabetik yazar kataloguna, kitap adı fişleri ise alfabetik kitap kataloguna yerleştirilir.Birden fazla yazarı olan, başka dilden çevrilen, yazardan başka emeği geçenleri bulunan, tamamlatıcı adı olan ve birden fazla konuyu ihtiva eden kitaplara ihtiyaca göre 5 veya daha fazla fiş çıkarılır. Bunlardan kitap adına ve şahıslar adına çıkarılan fişler alfabetik kataloga yerleştirilir. Ancak birden fazla konuyu ihtiva eden kitaba, bu konuların numaralarına göre fişler çıkarılarak her biri sistematik kataloga yerleştirilir. Bunlardan esas fiş (kitabın sırtına yazılan konu numarasını havi fiş) dışında kalanlar “işaret fişi” olarak sistematik katalogla yer alır.Alfabetik katalog, ister yazar ister kitap adına göre ayrılmış olsun, bu kataloga yerleştirilecek fişler yazar (çeviren, derleyen, toplayan, yayımlayan, vb.) ve kitap adlarına göre alfabe sırasına konulur. Alfabe sırasında Türk Alfabesi esastır. Sıralamada kelime sıralaması esas alınır.Kütüphanelerde kullanılacak alfabetik sıra aşağıda gösterilmiştir:

A......a   
B......b
C......c  
Ç......ç 
D......d 
E......e   
F......f  
G......g
Ğ......ğ 
H......h






 

I......ı
İ..... i    
J..... j
K....k
L.....l
M...m
N....n
O....o
Ö....ö  
P.... p



 

R......r
S......s
Ş......ş
T......t
U.....u
Ü......ü
V......v
Y......y
Z......z










 

Yabancı dil kitaplara ait fişlerin sıralamasında “Q......q” harfi “p” den sonra “W.....w” ve “X......x” harfleri de “v” den sonra yer alır.Üzerinde aksan bulunan harfler aksan yokmuş gibi alfabetik sıraya konulur.Sistematik kataloga yerleştirmede fişin sol üst tarafına kaydedilen “kitabın konu numarası” esas alınır. Bu sıralamada konu numaraları aynı olan fişlerde yazar soyadlarına bakılır. Bu kütüphanenin koleksiyonunda bir kitabın birden fazla basımı bulunması halinde bunlara ait fişlerin sistematik kataloga yerleştirilmesinde en son basımına ait fiş en öne gelecek şekilde sıraya konulur.

8-KİTAPLARIN YERLEŞTİRİLMESİ

Kitaplar açık raf sisteminde konu numaralarına göre, derleme nüshası olan kütüphanelerde ise depolarda demirbaş kayıt numaralarına göre raflara yerleştirilir. Yazma ve eski harfli basma eserler yeni harfli kitaplardan ayrı bir depoda bulundurulur. Bu kitaplar az sayıda ise madeni dolapta muhafaza edilir.

Kitaplar raflara soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru yarleştirilir. Kitapların raflara yerleştirilmesi sırasında birinci dolabın birinci rafı yerleştirildikten sonra ikinci rafına geçilir ve kitapların yerleştirilmesine devam edilir.

Kitaplar demirbaş numarasına göre yarleştirildiğinde yukarıdaki örneğinde olduğu gibi raflara tam olarak doldurulur. Fakat kitapların, özellikle yazma eserlerin fazla sıklaştırılmamasına dikkat edilir.

Konu numarasına göre yerleştirmelerde ise daha sonra aynı konuda kitap geleceği düşünülerek her konu ile ilgili bölümün sonunda rafta belli bir miktar boşluk bırakılır.

9-SÜRELİ YAYINLAR

Süreli yayınların çıkış süreleri dikkate alınarak ait oldukları izleme fişlerine kaydedilir.

a-SÜRELİ YAYINLARIN KAYDEDİLMESİ

(1)yayınlayan:

Süreli yayını çıkartan kişi yada kuruluşun adı yazılır.

(2)Adresi:

Süreli yayının temin edileceği adres kaydedilir.

(3)Sağlama:

Süreli yayının hangi yolla kütüphaneye girdi ise (bağış, abone, resmi kurumlardan gönderilme, vb.) yazılır.

(4)Çıkış Süresi:

Süreli yayınların çıkış süreleri:

(a)Günlük süreli yayınlar (g)

(b)Haftalık süreli yayınlar (h)

(c ) Onbeş günlük süreli yayınlar (o)

(d)Aylık süreli yayınlar (a)

(e)İki aylık süreli yayınlar (ia)

(f)Üç aylık süreli yayınlar (üa)

(g)Dört aylık süreli yayınlar (y3)

(h)Altı aylık süreli yayınlar (y2)

(ı)Yıllık süreli yayınlar (y)

(i)Çıkış süresi belli olmayan süreli yayınlar (sb)

kısaltma harfleri ile belirtilir.

(5)Konu numarası:

Bu kısma süreli yayının konu numarası yazılır.

(6)Adı:

Süreli yayının iç kapağındaki ad hiçbir kısaltma yapılmadan olduğu gibi yazılır.Süreli yayının adı kartoteks kullanan kütüphanelerde fişin alt kısmına; diğer kütüphanelerde ise fişin üzerindeki “yayınlayan” kısmının üstüne kaydedilir.

(7)Cilt rengi:

Süreli yayının ilk cildinin rengi yazılarak daha sonraki ciltlerinin de aynı renk olması sağlanır.Süreli yayınlar örneklerine uygun olarak izleme fişlerine kaydedilir.

Haftalık, onbeş günlük, iki aylık, üç aylık, dört aylık ve altı aylık süreli yayınlar yukarıdaki örneklere uygun ve yayın sürelerine göre hazırlanmış fişlere kaydedilir.

b-SÜRELİ YAYINLARIN CİLDE HAZIRLANMASI VE CİLTLETİLMESİ

Cilt birliği tamamlanan süreli yayınlar raftan alınarak ilk sayısı üstte olmak üzere sıraya konulur. Hemen cilde gitmeyecek olanlara karton veya kağıt kesilerek bunlar sırta gelecek şekilde bağlanır ve rafta düzenli bir şekilde cilde hazır bekletilir.

Süreli yayınların çıkış süreleri dikkate alınarak cilt birliği sağlananlar ciltlettirilir. Kaç sayının bir cilt teşkil edeceği belirtilmeyen süreli yayınlar ile tek ciltte toplanması halinde çok kalın olanlar sayılarının kalınlığına göre iki veya daha fazla cilt haline getirilebilir. Bu durumda cildin sırtına süreli yayın adı, senesi ve hangi cildin kaçıncı sayılarının bulunduğu yazılır.

Örnek: Süreli yayının adı:......................, ............................

1981 1981 1981 1981

c.5/1 c.5/2 c.5/3 c.5/4

s.1-6 s.7-12 s.13-18 s.19-24

Zamanında gelmeyen süreli yayınlar adreslerinden yazıyla istenerek bütün sayılarının tamamlanması sağlanır. Buna rağmen tamamlanamayan süreli yayınların mevcut olanların ilk sayısı üste gelecek şekilde sıraya konulur. Karton veya kağıt kesilerek süreli yayının adı, senesi, cildi ve mevcut sayıları kaydedilerek bağlanıp rafa yerleştirilir. Noksan sayıları tamamlandığında birinci paragrafta belirtilen işlem yapılır.

c-SÜRELİ YAYINLARIN OKUYUCU HİZMETİNE SUNULMASI

Süreli yayınlar süreli yayın okuma salonunda veya bölümünde kütüphaneye girdiği andan itibaren ciltsiz sayıları alfabe sırasına konularak okuyucuların hizmetine sunulur. Bu salonda veya bölümde süreli yayınlar rafı kullanılır. Kütüphaneye gelen en son sayı üste konularak diğer sayı alt rafa yerleştirilir. (Örnek: Haziran sayısı gelen bir derginin Mayıs ayı sayısı alt rafa geçilir.)Cilt birliği sağlananlar ve salonda bulunan süreli yayınların bir sonraki senesinin ilk sayısı geldiği zaman eski sayıları toplanır ve bağlanarak ait olduğu rafa yerleştirilir.

Cilt birliği sağlanan süreli yayınlar, süreli yayınlara ait normal kitap raflarına isimlerine göre alfabetik sıra ile yerleştirilir. Her alfabetik sırada süreli yayınların kütüphanede bulunan ilk senesi önce yerleştirilmek üzere cilt ve sayıları birbirini takip eder. Raflara yerleştirilen süreli yayınların arasında belli bir boşluk bırakılır. Böylece her sene gelecek olan süreli yayınlar senelerine ve ciltlerine göre yerlerine yerleştirilir.Raflara alfabe sırasına göre yerleştirilen süreli yayınların yerinin kolay bulunabilmesi için her raf gurubunun başladığı rafa karton levha asılır. Bu levhanın her iki yüzüne ait olduğu gurubun harfi büyük harfle yazılır.Ayrıca okuyucuya verilen hizmetin daha sağlıklı olarak yürütülebilmesi için raflardaki süreli yayınların alfabetik düzenine göre hazırlanmış listeleri bulundurulur.

10-İSTATİSTİKLERİN DÜZENLENMESİ

İstatistik bir kütüphanede bulunan kitap, dergi, vb. malzemenin adedini ve kütüphaneden yararlanan okuyucuların sayısını veren bilgilerin rakamla ifadesidir.
Kütüphane hizmetinin daha iyi bir şekilde verilebilmesi ve ileriye dönük planların yapılabilmesi için istatistikî bilgilere ihtiyaç vardır.
İstatistiğe esas olan unsurlar şunlardır;

a)Kütüphaneye gelen okuyucu,

b)Eve ödünç kitap alanların üye kartları,

c)Ödünç verilen kitaplar,

d)Kütüphanede okunan kitaplar,

e)Demirbaş kitap kayıt defteri,

Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ile Genel Müdürlükçe müştereken hazırlanan ve kütüphanelere gönderilen yıllık istatistik çizelgelerine esas olmak üzere her kütüphanede günlük ve aylık istatistikler tutulur.

11-SORUMLULUK

Bu Yönergenin uygulanmasından tüm halk ve çocuk kütüphaneleri ile Süleymaniye Kütüphanesi ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi yöneticileri sorumludur.

12-YÜRÜRLÜK

Bu Yönerge Bakan tarafından onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer. Bundan önce bu konuda yürürlüğe konulan yönerge vb. yürürlükten kalkar.